W Sali Sejmu Śląskiego w Katowicach odbyła się debata naukowa "Dynamika śląskiej tożsamości" zorganizowana przez Konferencję Rektorów Uniwersytetów Śląskich, w skład której wchodzi sześć polskich i czeskich uczelni działających w historycznych granicach Śląska: Uniwersytet Śląski w Katowicach, Uniwersytet Opolski, Uniwersytet Ostrawski, Uniwersytet Śląski w Opawie, Uniwersytet Wrocławski i Akademia Ekonomiczna w Katowicach. Patronat honorowy nad spotkaniem objęli Marszałek Województwa Śląskiego Michał Czarski oraz Wojewoda Śląski Lechosław Jarzębski. Konferencję otworzył rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Janusz Janeczek, który poinformował o powołaniu Międzynarodowego Centrum Badań Śląskoznawczych – naukowej placówki, która pełnić będzie rolę forum wymiany poglądów, platformy prezentacji koncepcji oraz ośrodkiem dla wielodyscyplinarnej debaty nad tożsamością Śląska – syntezą jego przeszłości i wizji przyszłości. Rektor UŚ podkreślił konieczność zachowania umiaru w eksponowaniu odrębności Śląska tak by nie dopuścić do jego wyobcowania oraz nie sprzyjać odradzaniu się nacjonalizmów i niechęci do obcych. Rektor UŚ podkreślił historyczny walor, jakim dysponuje nasz region. Śląsk to wielka, wielokulturowa tradycja, bogactwo różnorodności, wspólnota wyznań, narodowości, mowy i systemu wartości. Dzięki minionym pokoleniom swoich mieszkańców Śląsk posiada historyczny wizerunek obszaru stanowiącego tygiel, w którym mieszają się kultury, religie i narodowości koegzystujące w atmosferze zgody i tolerancji. Warto wykorzystać to uniwersalne dziedzictwo budując nowoczesny wizerunek Śląska w dzisiejszych realiach Europy regionów – przekonywał prof. Janeczek. O potrzebie racjonalnego budowania współczesnej tożsamości Śląska mówił wojewoda śląski Lechosław Jarzębski, który proponował by śląskie kompleksy i negatywne stereotypy zastępować dumą i satysfakcją z dynamicznego rozwoju regionu dokonującego się także w oparciu o cenny kapitał społeczny oraz bogate dziedzictwo kulturowe. O odrębności, wielokulturowości i wielowymiarowości Śląska mówił także marszałek województwa Michał Czarski. Śląska odrębność nie powinna oddzielać mieszkańców Śląska od sąsiadów, Polski i Europy. Tożsamość Śląska – socjologiczna, ekonomiczna, polityczna, kulturowa, czy religijna – zyskuje nowy wymiar i znaczenie u progu drugiego roku naszego funkcjonowania w wielkiej rodzinie 254 regionów Unii Europejskiej. "Mimo iż samorząd województwa sprzyja procesom integracyjnym wewnątrz regionu, w odbiorze części mieszkańców proces ten jest trudny i nie zawsze akceptowany" – zwrócił uwagę marszałek Czarski. Znaczący wpływ na powstanie takiej sytuacji miała migracja z zewnątrz regionu, głównie ze wsi do miast aglomeracji śląskiej i jej sąsiedztwa. Nie ma tutaj precyzyjnych granic naturalnych, są za to te historyczne a obecnie także administracyjne, pomiędzy którymi sąsiadują ze sobą wielokulturowe społeczności. Interesującą analizę tożsamości Śląska w ośmiu wymiarach przedstawił socjolog, prof. Marek Szczepański. Wymiar psychologiczny to poczucie osobistego związku z regionem lub jego brak, aspekt socjologiczny wyraża poczucie społecznej odrębności i wywołuje grożący ksenofobią podział na my-oni, swój-obcy, tutejszy-nietutejszy. Wymiar ekonomiczny to wspólnota gospodarowania, która obecnie na Śląsku już wygasa z uwagi słabnąca rolę górnictwa i przemysłu ciężkiego. W wymiarze politologicznym czynnikiem determinującym tożsamość śląską są utrwalone wzorce i stereotypy polityczne. Aspekt historyczny to Śląsk jako tygiel kulturowy i religijny. Z kolei w wymiarze antropologiczno – etnograficznym szczególną rolę odgrywają zbiorowa świadomość dziedzictwa kulturowego oraz umiejętność odczytywania znaków i elementów śląskiej symboliki. W wymiarze geograficznym tożsamość śląska wyraża się w osobistym poczuciu przynależności do danego miejsca oraz zbiorowej identyfikacji z przestrzenią publiczną. Wymiar urbanistyczno-architektoniczny śląskiej tożsamości wyraża się m.in. w specyfice zabudowy oraz wykorzystywanych materiałów budowlanych. Można to np. zaobserwować podróżując na Śląsk z ziemi częstochowskiej kiedy skała wapienna jako budulec ustępuje czerwonej cegle. Z większością głosów w debacie polemizował prof. Tadeusz Sławek, który zbiorowej tożsamości Śląska przeciwstawił jako wartości nadrzędne przychylność i budowę "dobrego miejsca". Profesor Sławek obawia się wynaturzenia i przerostu znaczenia pojęcia "my" w odniesieniu do mieszkańców Śląska. Ideologia społecznej tożsamości jest niebezpieczna bo prowadzi do nacjonalizmów, ksenofobii i niechęci do obcych. Profesor Sławek opowiada się za budowaniem i wzmacnianiem indywidualnych, osobistych więzi mieszkańców Śląska z ich ziemią i jej dziedzictwem.