„Dzisiejsze spotkanie jest drugim z cyklu konferencji z udziałem władz województw, podczas których będziemy przedstawiać nową wizję polityki regionalnej" - powiedziała minister Elżbieta Bieńkowska podczas otwarcia odbywającej się dzisiaj w Katowicach konferencji regionalnej w ramach konsultacji społecznych Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020.

KSRR zawiera zestaw najważniejszych wyzwań zidentyfikowanych dla polityki regionalnej do roku 2020. „Chcemy, by każdy region efektywnie wykorzystywał swój potencjał rozwojowy. Stawiamy na największe atuty województw" - mówiła minister rozwoju regionalnego. „Wzmacnianie funkcji metropolitalnych największych ośrodków miejskich kraju stanowi jeden z celów wizji nowej polityki regionalnej. To ważne z punktu widzenia aglomeracji śląskiej" - dodała Bieńkowska.

Prezentowany projekt wyznacza cele rozwoju regionalnego, które będą realizowane w ramach różnych polityk publicznych - takich jak polityka wobec obszarów wiejskich i polityka miejska - o wyraźnym terytorialnym ukierunkowaniu. Strategia ma zmienić dotychczasowe spojrzenie nt. rozwój regionów. „Chcemy pokazać przepływ pieniędzy z poszczególnych ministerstw i sektorów, które trafiają do regionów. Ile jest tych pieniędzy i dlaczego tak, a nie inaczej są przekazywane" - mówiła minister Bieńkowska.

Celem strategicznym polityki regionalnej jest umożliwienie jak najszerszego wykorzystania przez regiony ich potencjałów rozwojowych dla osiągnięcia celów rozwoju kraju - kreowania wzrostu zatrudnienia i spójności terytorialnej w Polsce w szerszej perspektywie. KSRR ustala trzy cele szczegółowe do 2020 roku:

1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów - przy uwzględnieniu ich silnych stron i założeniu wpływu silnych ośrodków metropolitalnych, na otoczenie. Strategia przewiduje m.in. wsparcie dla 16 stolic województw w tym około dziewięciu metropolii.
2. Budowa spójności terytorialnej i przeciwdziałanie procesom marginalizacji na obszarach problemowych. Obszary te wyodrębniono ze względu na m.in. słabe wskaźniki ekonomiczne, słabą dostępność do usług publicznych, słabą dostępność komunikacyjną, utratę funkcji miejskich czy wielkomiejskich lub wynikających z położenia przygranicznego.
3. Usprawnianie procesów planowania i realizacji polityk publicznych mających wpływ terytorialny, m.in. zwiększenie możliwości planowania strategicznego w województwach.

Dokument zakłada zasadniczą modyfikację dotychczas prowadzonej polityki regionalnej. Według zaprezentowanej w dokumencie koncepcji, cele w nim wyznaczone realizowane będą przez różne podmioty publiczne w zakresie swoich kompetencji. Poziomem planowania i realizacji pozostaje jednak poziom krajowy (rząd RP) i regionalny (samorząd województwa) przy większym niż dotychczas udziale innych podmiotów. Projekt określa obszary strategicznej interwencji rządu oraz zasady i mechanizmy współdziałania z innymi podmiotami publicznymi. Proponuje też nowe podejście do koncepcji zawierania umów przez różnych wykonawców polityki regionalnej dla realizacji najważniejszych terytorialnych przedsięwzięć rozwojowych w formie tzw. kontraktu terytorialnego.

Wiele propozycji zmian dotyczy usprawnienia współpracy, koordynacji, efektywności, monitorowania i ewaluacji zarządzania polityką terytorialną. Propozycje zawarte w KSRR zakładają dalszą decentralizację zarządzania różnymi środkami finansowymi przeznaczonymi na rozwój, a pozostającymi dotychczas w sferze działań ministerstw i innych podmiotów publicznych. W założeniu ma to umożliwić także ograniczenie sektorowego sposobu uprawiania polityki rozwoju, zwiększenie możliwości koordynacji działań oraz uelastycznienie samodzielnych decyzji samorządów terytorialnych.

W swych rozdziałach dokument prezentuje: istotę nowej polityki regionalnej, najważniejsze jej wyzwania do roku 2020, podstawowe zasady polityki regionalnej, cel strategiczny i wizję polityki regionalnej, cele krajowej polityki regionalnej oraz wskaźniki monitorowania tych celów, jak również system realizacji i ramy finansowania.

„Dla Województwa Śląskiego przyjęcie projektu KSRR oznacza, iż zdefiniowana w niej wizja rozwoju oraz cele szczegółowe będą rzutować na politykę rozwoju prowadzoną przez samorząd województwa, a wyrażoną zapisami „Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego", która jest właśnie aktualizowana - powiedział marszałek Bogusław Śmigielski.

KSRR obejmie wszystkie środki dotyczące rozwoju regionalnego - także krajowe, których udział w stosunku do środków unijnych będzie coraz większy. KSRR obejmie na tyle długi okres, że nie wskazuje konkretnych środków, lecz pokazuje jedynie strumienie finansowania. Planowana suma środków na realizację celów KSRR będzie wynosiła pod koniec 2013 roku nie mniej niż 3 proc. PKB. Zgodnie z zakładaną decentralizacją zarządzania środkami nie mniej niż 70 proc. pieniędzy publicznych (budżet państwa, budżety samorządów i środki unijne) zostanie przeznaczonych na realizację programów regionalnych.

Projekt Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020 ma charakter roboczy. Propozycje w nim zawarte będą poddane ocenie także innych resortów i instytucji. W ramach publicznej debaty organizowane będą m.in. spotkania eksperckie oraz spotkania we wszystkich województwach. Konsultacje potrwają do 30 października 2009. Propozycje zmian do dokumentu można zgłaszać na adres: polityka.regionalna@mrr.gov.pl. Do końca listopada powstać ma też część projektu dotycząca uwarunkowań środowiskowych. Wyniki publicznej debaty posłużą do opracowania ostatecznej wersji „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie", która zostanie przekazana do rozpatrzenia Radzie Ministrów jeszcze przed końcem roku.